زیبایی شناسی، حوزه ای است در هنر طراحی صنعتی، که علاوه بر شناسایی فلسفه و چیستی زیبایی، به بررسی و سنجش کیفیت و کمیت زیبایی در محصولات صنعتی پرداخته و زمینه لازم برای مقایسه این پارامتر، در محصولات هم خانواده را محقق می سازد. در واقع، یکی از مواردی که می تواند طراحی صنعتی را در زمره هنرهای کاربردی قرار دهد، قابلیت تحلیل پذیری زیبایی شناسانه آن می باشد.

زیبایی شناسی در طراحی صنعتی را به صورت های متفاوتی می توان تقسیم بندی نمود که از آن جمله، بحث قائل بودن به ایستایی و پویایی زیبایی، در محصولات است (Static aesthetics و Dynamic aesthetics).

زیبایی شناسی ایستا، مربوط به محصولاتی است که از لحاظ حرکتی، ایستا بوده و در زمان مشاهده توسط کاربر، حرکت نمی نمایند. آنچه که زیبایی شناسی پویا را از زیبایی شناسی ایستا متمایز می سازد، حرکت و پویایی محصول در زمان مشاهده است. این پویایی می تواند جنبه های مختلفی همچون حرکت خطی، دورانی، رفت و برگشتی (Ping pong motion)، تند شونده، کند شونده، سینوسی، پله ای، حرکت با سرعت ثابت، حرکت با سرعت متغیر، حرکت با شتاب ثابت، حرکت با شتاب متغیر، حرکات قانون مند و حرکات تصادفی را شامل گردد.

آنچه که در زیبایی شناسی محصولات پویا حائز اهمیت است، دوگانگی این زیبایی در زمان های ثبوت و تحرک محصول است. مواردی همچون فرم، رنگ، بافت، رویه، ریتم، انعکاس نوری، شفافیت، خوانایی و وضوح حروف، و نیز عوامل قابل ادراک با حواس شنوایی، بویایی و لامسه، از آن جمله اند.

یکی از شاخص ترین نمونه ها در این زمینه، تغییر فرم محصول در زمان حرکت دورانی است. با توجه به آنکه چنانچه فرکانس تغییر بصری تصویر به گونه ای باشد که در هر ثانیه 24 مرتبه تفاوت یابد، انقطاع تصاویر، دچار زوال گردیده و نوعی تداوم دیداری ناشی از خطای باصره ایجاد می شود، بنابراین فرم مشاهده شده از محصول توسط ناظر، به شدت دستخوش تغییرات می گردد که لازم است در طراحی محصول، به این مسئله توجه شود. به عنوان مثال، رینگ چرخ خودرو، در زمان توقف و حرکت خودرو با سرعت های مختلف، به صورت متفاوتی مشاهده می گردد، چنانچه اگر تعداد قطاع های ایجاد شده در محیط رینگ، 8 عدد باشد، و سرعت دوران چرخ به سه دور در ثانیه برسد، یعنی سرعت حرکت خودرو با شتاب ثابت، سه برابر محیط چرخ به واحد طول بر ثانیه باشد، و یا تعداد قطاع های موجود در محیط رینگ، 6 عدد بوده، و سرعت دوران چرخ به چهار دور در ثانیه برسد یعنی سرعت حرکت خودرو با شتاب ثابت، چهار برابر محیط چرخ به واحد طول بر ثانیه باشد، این گشتالت پویا، حادث می گردد و در مواردی، بسته به نوع طراحی، ممکن است بخش هایی از آن از دید ناظر، حذف گردیده، یا بخش های منقطع، به صورت متصل مشاهده شوند و یا حتی جهت حرکت چرخ ها، به صورت معکوس به نظر برسد که این قبیل مسائل در تداعی سرعت، قدرت، استحکام و اعتمادپذیری بصری محصول، موثرند.

نکته قابل توجه در زمینه طراحی برند برای محصولاتی که بحث زیبایی شناسی پویا در مورد آنها مصداق می یابد، توجه به طراحی آرم آنها است. تداعی این مسئله را در مثال مذکور می توان در مورد قرارگیری آرم خودرو در مرکز چرخ بررسی نمود: با توجه به آنکه بهتر است ثبات تصویری این المان بصری در حرکت های کوتاه مدت خودرو در مسافت های اندک، مانند زمان پارک نمودن وسیله نقلیه و یا تردد آن در مسیرهای پر ترافیک، حفظ گردد و امکان مشاهده آرم به صورت وارونه و یا بی ثبات، به حداقل میزان ممکن کاهش یابد، بنابراین بهتر است فرم آرم آنها تقارن مرکزی داشته و حتی المقدور به شکل دایره نزدیک باشد؛ به عنوان مثال، آرم متقارن و دایره ای شکل خودروی BMW نسبت به آرم نامتقارن خودروی سمند، بسیار مناسب تر طراحی شده است.

آرم خودروهای BMW و سمند