در رابطه با آزمون علمی کارشناسی ارشد طراحی صنعتی حرف و حدیث بسیار است. آن چه در این میان به نظر نگارنده مهم است تصوری بود که با ورود نسل جدید اساتید که در کشورهای دیگر به تحصیل مشغول بودند، انتظار می رفت رویه و رویکرد طراحی سوال آزمون علمی نیز دستخوش تغییر و تحویل گردد. حال قضاوت به عهده خواننده است که این تحول صورت گرفته یا خیر؟

البته مخاطب نگارنده شخص خاصی نمی باشد و با کمال احترام به تمامی اساتید این رشته مطالب مورد نظر به رشته تحریر در می آید.

عنوان آزمون عملی از زیر مجموعه وسایل نقلیه بود که برخلاف آموزه های اساتید محترم که در مواجه با صورت مسأله جهانی فکر نموده و محلی عمل نمایید، به نظر می رسد حتی امکان سنجی اولیه ای نیز برای این موضوع صورت نگرفته است. چرا که حتی با فرض محال در صورت وجود دانش طراحی چنین وسیله ای می توان به جرأت گفت دانش فنی طراحی چنین وسیله ای در کشور ما وجود ندارد. ثانیا با وجود سیستم های پشرفته دوربین های مدار بسته این سوال اساسی مطرح است که آیا اصولا نیازی به گشت زنی در این ابعاد که نیاز به طراحی وسیله نقلیه برای آن باشد احساس می شود؟

این در حالی است که در مسأله مذکور باید رویکرد Hi-tech را نیز به موضوع اضافه کنیم. سوال اینجاست جامعه ما از نظر فرهنگی چه تناسباتی با سبک Hi-tech دارد که چنین رویکردی مطرح می شود و اگر صرف سنجش اطلاعات شرکت کنندگان در کنکور در مورد شناخت سبک ها ملاک طراحی سوال است، یقیناً روش های بسیار بهتری برای این کار وجود دارد.

مورد دیگر اضافه کردن بحت شارژ الکتریکی است که یکی از بخش های خواسته شده در بارم آزمون را هدف قرار می دهد و آسیب جدی به آن وارد می کند، چرا که خلاقیت را به حداقل کاهش می دهد و این در حالی که مطابق سیستم رایج کنکور عملی، طرح حداقل 3 ایده مختلف از موارد ضروری آزمون می باشد. اگر قرار بر به چالش کشیدن خلاقیت به این طرز است چرا تست های استاندارد و اختصاصی خلاقیت به صورت جداگانه برگزار نمی شود تا خیال متقاضیان و تیم داوری راحت شود؟

علاوه بر این نزدیکی این موضوع به وسیله ای به نام Segway باعث شک بیشتر در صورت مسئله آزمون می گردد. چرا که با بررسی محصولات موجود نه تنها عنصر خلاقانه ای در آنها در تمایز از همدیگر یافت نمی شود بلکه به طور حتم می توان گفت اکثر متقاضیان ایده ای شبیه Segway طراحی کرده اند. ناگفته نماند که مشابه این صورت مسئله، قبلا پروژه های درسی دانشگاه تهران کار شده بوده است!

در مورد بحث مواد و روش های ساخت چنین وسیله ای، با یک نگاه اجمالی این سوال مطرح می شود که اگر طراح صنعتی حرفه ای بتواند مواد و روش های ساخت را در قبال چنین وسیله ای، خود به تنهایی و بدون مشاوره با مهندسان مکانیک و مواد تعیین نماید، چه نیازی به وجود قسمت های عظیم مهندسی در شرکت هایی چون بنز و BMW و... است؟

ترسیم نقشه فنی برای چنین وسیله ای نیز به نظر می رسد تنها محدود به ترسیمات ابعادی کلی از طرح می باشد که به نظر نمی رسد بار معنایی نقشه فنی این باشد. آیا می توان به خطوطی که با دست ترسیم شده و اندازه هایی نیز داشته باشد نقشه فنی گفت؟

و آخرین نکته، تذکری بود که تنها در آزمون علمی کارشناسی ارشد به چشم می خورد و آن این که از آوردن مطالب و جداول به غیر از موارد خواسته شده خودداری شود. نکته جالب توجه این که همیشه در طی چهار سال تحصیل تأکید بر لزوم بررسی صورت مسأله تحت هر عنوانی وجود داشته است. اگر چنین چیزی در انجام پروژه اضافی است، چرا در تمام پروژه های طول تحصیل تأکید بر انجام آن است و اگر نه (که قطعاً این گونه نیست) باید گفت که از همان اول و بدون هیچ آنالیزی، دانشجویان نه به طراحی صنعتی بلکه به امر نقاشی مشغول شوند و نهایتاً طرحی را انتخاب و ارائه نمایند.

به هر حال امسال نیز گذشت. امید است که سالیان بعد شاهد لطف و دقت بیشتر دوست داران و اساتید این رشته در خصوص طرح صورت مسأله مناسب در کنکور باشیم.